Hướng dẫn giải chi tiết Đề kiểm tra 15 phút Hóa 9 – Chương 4 (Đề 4)

Chào mừng các bạn đến với bài viết phân tích chi tiết Đề kiểm tra 15 phút Hóa học 9 Chương 4 (Đề 4). Đây là tài liệu hữu ích giúp các bạn học sinh lớp 9 ôn tập và củng cố kiến thức về hợp chất hữu cơ, đồng thời làm quen với dạng bài tập thường gặp trong kiểm tra.

Bài viết sẽ đi sâu vào phân tích từng câu hỏi, cung cấp đáp án và hướng dẫn giải chi tiết, giúp bạn hiểu rõ bản chất vấn đề và tự tin hơn khi làm bài.

TÓM TẮT

1 Câu 1: Định nghĩa và phân loại hợp chất hữu cơ (4 điểm)
2 Câu 2: Tách chất từ hỗn hợp (3 điểm)
3 Câu 3: Xác định công thức phân tử hợp chất hữu cơ (3 điểm)
4 Kết luận

Câu 1: Định nghĩa và phân loại hợp chất hữu cơ (4 điểm)

Câu hỏi:

Hợp chất hữu cơ là gì? Có mấy loại chính?

Đáp án:

Định nghĩa: Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon (trừ CO, CO2, H2CO3, các muối cacbonat kim loại…).
Phân loại: Có 2 loại chính:
- Hidrocacbon
- Dẫn xuất của hidrocacbon.

Giải thích:

Để ghi nhớ định nghĩa hợp chất hữu cơ, bạn cần nhớ đến nguyên tố chính cấu tạo nên chúng là cacbon. Tuy nhiên, một số hợp chất chứa cacbon nhưng lại được xếp vào hợp chất vô cơ.

Việc phân loại hợp chất hữu cơ thành hidrocacbon và dẫn xuất dựa vào thành phần cấu tạo của chúng. Hidrocacbon chỉ chứa hai nguyên tố là cacbon và hidro. Dẫn xuất của hidrocacbon ngoài cacbon và hidro còn có thể chứa các nguyên tố khác như oxi, nito, halogen,…

Câu 2: Tách chất từ hỗn hợp (3 điểm)

Câu hỏi:

Bằng phương pháp hóa học hãy tách:

a) CH4 ra khỏi hỗn hợp với C2H2.

b) C2H4 ra khỏi hỗn hợp với CO2.

Đáp án:

a) Tách CH4 ra khỏi hỗn hợp với C2H2:

Cách tiến hành: Cho hỗn hợp khí qua dung dịch brom dư.
Giải thích:
- C2H2 (axetilen) có liên kết ba kém bền nên phản ứng với dung dịch brom tạo thành C2H2Br4, do đó bị giữ lại.
- CH4 (metan) không phản ứng với dung dịch Br2 nên thoát ra khỏi hỗn hợp.
Phương trình hóa học:
```
  2Br2 + C2H2 → C2H2Br4
```

b) Tách C2H4 ra khỏi hỗn hợp với CO2:

Cách tiến hành: Dẫn hỗn hợp khí qua dung dịch nước vôi trong dư.
Giải thích:
- CO2 phản ứng với Ca(OH)2 tạo thành kết tủa CaCO3, do đó bị giữ lại.
- C2H4 không phản ứng với dung dịch nước vôi trong nên thoát ra khỏi hỗn hợp.
Phương trình hóa học:
```
  CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 + H2O
```

Câu 3: Xác định công thức phân tử hợp chất hữu cơ (3 điểm)

Câu hỏi:

Đốt cháy hoàn toàn 7,8 g hợp chất hữu cơ X thu được 26,4 g CO2 và 5,4 g H2O. Tỉ khối hơi của X so với không khí là 2,69 (Mkk = 29). Lập công thức phân tử của X (H=1, C=12, O=16).

Đáp án:

Bước 1: Tính khối lượng các nguyên tố C, H, O trong hợp chất X.

Khối lượng C:

  mC = (mCO2 * 12) / 44 = (26,4 * 12) / 44 = 7,2 (g)

Khối lượng H:

  mH = (mH2O * 2) / 18 = (5,4 * 2) / 18 = 0,6 (g)

Khối lượng O:

  mO = mX - mC - mH = 7,8 - 7,2 - 0,6 = 0 (g)

Bước 2: Xác định tỉ lệ số mol các nguyên tử C, H trong hợp chất X.

Số mol C:
```
  nC = mC / 12 = 7,2 / 12 = 0,6 (mol)
```
Số mol H:
```
  nH = mH / 1 = 0,6 / 1 = 0,6 (mol)
```
Tỉ lệ số mol: nC : nH = 0,6 : 0,6 = 1 : 1

Bước 3: Xác định công thức đơn giản nhất của X.

Từ tỉ lệ số mol nguyên tử, ta có công thức đơn giản nhất của X là CH.

Bước 4: Xác định công thức phân tử của X.

Khối lượng mol của X:

  MX = 2,69 * Mkk = 2,69 * 29 = 78 (g/mol)

Gọi công thức phân tử của X là (CH)n. Ta có:
```
  13n = 78 => n = 6
```

Vậy, công thức phân tử của X là C6H6.

Kết luận

Bài viết đã cung cấp cho bạn hướng dẫn giải chi tiết Đề kiểm tra 15 phút Hóa học 9 Chương 4 (Đề 4). Hy vọng rằng, bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về hợp chất hữu cơ, cách tách chất và xác định công thức phân tử.

Chúc các bạn học tốt!