Tác động nghiêm trọng của việc khai thác trai trái phép tại Biển Đông

Biển Đông không chỉ là khu vực tranh chấp chủ quyền giữa các quốc gia, mà còn đang phải đối mặt với một vấn đề môi trường nghiêm trọng – việc khai thác trai trái phép quy mô lớn. Hoạt động này đang gây ra những tổn hại không thể khắc phục cho hệ sinh thái biển, đe dọa sự cân bằng sinh thái và nguồn tài nguyên quý giá của khu vực.

Sự trở lại của các đội tàu khai thác trai Trung Quốc

Sau một thời gian giảm hoạt động từ 2016 đến cuối 2018, các đội tàu khai thác trai của Trung Quốc đã quay trở lại Biển Đông với quy mô lớn trong 6 tháng qua. Đặc điểm của những đội tàu này là:

• Thường gồm hàng chục tàu đánh cá nhỏ đi kèm một số “tàu mẹ” lớn hơn
• Mục tiêu là khai thác những con trai khổng lồ có nguy cơ tuyệt chủng
• Vỏ trai được vận chuyển về tỉnh Hải Nam, nơi mỗi chiếc vỏ có giá trị hàng nghìn đô la
• Hoạt động chủ yếu tại Bãi cạn Scarborough và quần đảo Hoàng Sa

Đội tàu khai thác trai Trung Quốc tại Biển Đông

Phương pháp khai thác tàn phá môi trường

Các đội tàu khai thác trai sử dụng những phương pháp cực kỳ phá hoại đối với môi trường biển:

1. Neo thuyền và kéo trụ gia cố động cơ dọc bề mặt bãi đá để phá vỡ san hô
2. Sử dụng ống gắn vào động cơ thuyền để hút trai từ các bề mặt bãi đá sâu hơn
3. Áp dụng kỹ thuật bơm nước áp suất cao để loại bỏ nhanh chóng trầm tích dưới đáy biển

Những phương pháp này đã gây ra:

• Hư hại nặng nề hoặc phá hủy ít nhất 28 bãi đá trên Biển Đông từ 2012-2015
• Thiệt hại hơn 25.000 hecta bề mặt bãi đá nông tính đến năm 2016
• Phá hủy các hệ sinh thái san hô quý giá

Thiệt hại do khai thác trai tại bãi đá

Tác động nghiêm trọng tại các khu vực trọng điểm

Quần đảo Hoàng Sa

Tại Bãi đá Bông Bay thuộc quần đảo Hoàng Sa, hoạt động khai thác trai diễn ra thường xuyên kể từ cuối năm 2018:

• Hình ảnh vệ tinh cho thấy các vệt trầm tích và vết lởm chởm lan rộng trên bề mặt bãi đá
• Hoạt động vẫn tiếp diễn bất chấp việc Trung Quốc lắp đặt trạm giám sát tại đây

Tại đảo Bạch Quy:

• Từ tháng 2/2018 đến tháng 11/2018, bãi đá bị vấy bẩn nặng nề bởi những vết lởm chởm do trụ tàu khai thác

Thiệt hại tại đảo Bạch Quy

Bãi cạn Scarborough

Bãi cạn Scarborough chứng kiến sự trở lại của một lượng lớn thuyền đánh bắt trai từ cuối năm 2018:

• Hình ảnh vệ tinh cho thấy vết nạo vét mới trên bãi đá
• Phóng viên ghi lại cảnh tàu Trung Quốc sử dụng ống hút để khai thác trai
• Xuất hiện các đống trai lớn được đánh dấu trên bãi đá chờ thu hoạch

Tàu khai thác trai tại Bãi cạn Scarborough

Hậu quả lâu dài và khó khắc phục

Hoạt động khai thác trai trái phép tại Biển Đông đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng:

• Phá hủy hàng chục nghìn hecta bề mặt bãi đá và hệ sinh thái san hô
• Đe dọa sự tồn tại của các loài trai khổng lồ có nguy cơ tuyệt chủng
• Ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản và sinh kế của ngư dân địa phương
• Tác động tiêu cực đến môi trường biển và đa dạng sinh học của khu vực

Việc phục hồi các hệ sinh thái bị tàn phá sẽ mất nhiều thập kỷ, thậm chí có thể không bao giờ phục hồi hoàn toàn.

Kết luận

Hoạt động khai thác trai trái phép đang gây ra những tổn thất không thể đong đếm cho môi trường Biển Đông. Cộng đồng quốc tế cần có những hành động cụ thể và quyết liệt hơn nữa để ngăn chặn tình trạng này, bảo vệ hệ sinh thái biển quý giá và đảm bảo sự phát triển bền vững của khu vực. Mỗi quốc gia cũng cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường và thực thi nghiêm ngặt các quy định về khai thác hải sản. Chỉ khi tất cả các bên cùng chung tay hành động, chúng ta mới có thể hy vọng về một tương lai tươi sáng hơn cho Biển Đông.